Kita mudah tertarik dengan pelbagai warna dan corak bunga yang memeriahkan hiasan pada pinggan. Namun, begitu malang sekali jika pinggan yang berseri cantik itu diisi dengan pelbagai makanan yang tidak berkhasiat! Alangkah bagusnya jika hidangan kita juga bewarna- warni secantik pinggan tersebut.
Pasti anda pernah mendengar “you are what you eat“. Tahukah anda, ubat bagi pelbagai penyakit sebenarnya bergantung kepada apa yang tehidang di atas pinggan anda? Tetapi malangnya, ramai di antara kita begitu tidak gemar sekali menjamah sayur-sayuran dan buah-buahan, terutamanya kanak- kanak.
Alam ini dihiasi dengan pelbagai warna semulajadi yang kebanyakannya terdiri daripada tumbuh- tumbuhan di sekeliling kita. Setiap warna pada tumbuhan berkenaan mempunyai fungsinya tersendiri, antaranya untuk menarik agen pendebungaan dan juga penyamaran daripada musuh. Pigmen ini memberi banyak kebaikan bukan sahaja kepada tumbuhan berkenaan tetapi juga kepada manusia yang menggunakannya. Pigmen ini dipanggil metabolit sekunder kerana ia bukan keperluan utama bagi tumbuhan. Akan tetapi ia memberikan kelebihan kepada tumbuhan untuk kelangsungan hidup di dalam persekitaran yang penuh dengan cabaran. Manakala pada manusia, metabolit sekunder ini lebih dikenali sebagai antioksidan iaitu bahan yang boleh melindungi badan kita daripada radikal bebas, yang terhasil daripada makanan tidak berkhasiat.
Setiap pigmen memberikan warna yang pelbagai kepada tumbuhan. Lihat di sekitar anda, ada bunga berwarna merah, sayur berwarna kuning dan hijau, serta buah berwarna ungu. Selain memukau, warna-warna ini kaya dengan kandungan antioksidan yang tinggi. Yang lebih menarik lagi, semuanya adalah semulajadi! Ia menjadikan tumbuhan ini bukan hanya indah dipandang, tetapi juga baik untuk kesihatan.
- Hijau pada kebanyakan sayuran mengandungi klorofil yang membantu mengurangkan pembentukan radikal bebas dalam badan.
- Kuning pada kunyit, datang daripada bahan dikenali curcumin, mampu mengurangkan keradangan dalam badan serta mengurangkan risiko Alzheimer. Kunyit sangat bagus dimakan bersama lada hitam bagi mendapatkan penyerapan khasiat yang tinggi dan cepat.
- Oren pada buah mangga dan labu kuning mengandungi pro vitamin A yang sangat membantu mengurangkan penyakit berkaitan dengan mata.
- Merah pada tomato dan cili mengandungi mengandungi lycopene yang membantu mengurangkan risiko sakit jantung dan juga menyihatkan kulit.
- Manakala warna merah gelap pada buah naga pula mengandungi betalain dan ungu pada bunga telang pula mengandungi anthocyanin yang dapat membantu mengurangkan risiko kanser dan diabetes.
Setiap warna berbeza ini memberikan khasiat berbeza yang sangat mengagumkan. Antioksidan di dalam tumbuhan berkenaan boleh mengalahkan tambahan kesihatan sintetik yang dijual pada harga yang sangat mahal di farmasi. Sebiji buah oren berharga RM2 boleh memberikan vitamin C sebanyak 80mg (cadangan pengambilan harian bagi dewasa adalah 75-90mg) berbanding sebiji supplement vitamin C yang dijual dengan harga beratus ringgit!
Inilah yang dikatakan gabungan antara kebebasan pengguna dan pengguna berpengetahuan: kita bebas memilih pelbagai sumber yang lebih murah dengan khasiat yang tidak kurang hebatnya berdasarkan pengetahuan mengenai pemakanan!
Di Malaysia, kita mempunyai pelbagai sumber yang setara dengan sumber dari luar negara. Pepatah seperti “An apple a day keeps the doctor away” sangat popular di kalangan kita untuk menegaskan kepentingan buah epal dalam melawan penyakit. Sebenarnya, di Malaysia kita tidak perlu bergantung kepada buah epal untuk ‘menjauhkan diri’ dari doktor. Banyak lagi sumber lebih murah dan tanpa sebarang pengawet wujud di sekeliling kita. Jambu batu, limau purut, limau kasturi, bunga roselle dan bunga telang menawarkan khasiat yang mungkin jauh menandingi sebiji epal!
Jadi, bergantung kepada pengetahuan dan kreativiti anda, pastikan tumbuhan- tumbuhan berwarna-warni ini sentiasa memeriahkan hidangan di pinggan anda. Jumlah sayur- sayuran dan buah-buahan ini perlu melebihi daripada jumlah sumber makanan lain yang kurang sihat jika diambil berlebihan seperti makanan bergoreng dan berlebihan gula. Warnailah pinggan anda dengan sumber semulajadi yang berlainan setiap hari dengan kadar disarankan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia untuk mendapatkan pelbagai sumber khasiat yang hebat.
Andalah yang menentukan apa di dalam pinggan anda: ubat atau racun?